پاتولوژی در اصل به معنای آسیب شناسی است و به مطالعه و شناسایی اختلالات عملی و تغییرات ساختاری بافت‌ها می‌پردازد .
به طور کلی آسیب شناسی عبارت از مطالعه بیماری‌هاست و به عنوان شاخه‌ای از علم پزشکی به بررسی علل پیدایش بیماری‌ها و عوارض ناشی از آنها می‌پردازد.
بدیهی است در هنگام بروز یک بیماری، تغییراتی در بافت‌های مختلف بدن ایجاد می‌شود که در واقع مطالعه همین تغییرات مبنا و اساس پاتولوژی را تشکیل می‌دهد. لذا پاتولوژی علمی است که راجع به تغییرات مختلف بدن در هنگام بیماری بحث و گفتگو می‌نماید.
به چگونگی این تغییرات پاتوژنزیز (Pathogenesis) می‌گویند که به دو گروه تشریحی و بالینی تقسیم می‌شود.
پاتولوژی ۴ جنبه مهم از یک بیماری را بررسی می‌کند که عبارت است از:
۱) اتیولوژی (علت شناسی)
۲) پاتوژنز(مکانیسم ایجاد)
۳) مرفولوژی (ریخت شناسی)
۴) اهمیت بالینی
رشته های پاتولوژی
۱) پاتولوژی تشریحی (Anatomical)
عبارت است از مطالعه تغییرات ساختمانی اعم از میکروسکوپی و ماکروسکوپی و ضایعات وارده به سلول های بدن که شامل:
الف) اتوپسی (نمونه برداری از بافت مرده)
ب) بیوپسی (نمونه برداری از بافت زنده)
ج) سیتوپاتولوژی (سلول شناسی).
روش تکنیکی آسیب شناسی (هیستوتکنیک )
تمام مراحل کاری از ابتدای پذیرش نمونه در آزمایشگاه پاتولوژی تا آماده سازی لام و بررسی آن در زیر میکروسکوپ به عنوان روش های تکنیکی آسیب شناسی در نظر گرفته می‌شود که شامل هفت مرحله جداگانه است:
۱) فیکساسیون،
۲) نمونه برداری یا پاس دادن،
۴) آبگیری و آغشتگی،
۴) قالب‌گیری،
۵) برش با میکروتوم،
۶) رنگ‌آمیزی و
۷) مونتاژ لام و لامل
بدیهی است دقت در هر یک از این مراحل همراه با سرعت در کار لازمه تهیه یک برش میکروسکوپی مناسب و لام خوب برای تشخیص دقیق است به طوری که اشکال درهر یک از روش های مختلف به کار گرفته شده می‌تواند سبب کاهش دقت تشخیص بیماری و به دنبال آن ایجاد اشکال در روند درمان بیمار شود.
گزارش پاتولوژی
گزارش پاتولوژی علاوه بر کیفیت تهیه ی لام و رنگ آمیزی از بافت بیمار ، کاملا وابسته به تجربه‌ی پزشک متخصص پاتولوژی که مشاهده گر لام‌ها و تشخیص دهنده‌ی نوع بیماری یا تومور است، می‌باشد.
آزمایشگاه پاتولوژی باید افراد متخصص خوبی داشته باشد.