زوال عقل عامل اصلی ناتوانی و مرگ در سراسر جهان است و هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. تحقیقات اخیر بر این موضوع متمرکز شده است که آیا رژیم غذایی ممکن است بر خطر و پیشرفت زوال عقل تأثیر بگذارد یا خیر؟
بر اساس داده‌های سازمان جهانی بهداشت، زوال عقل بیش از 55 میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد که هر ساله 10 میلیون نفر تشخیص داده می‌شوند.
حدود 60 تا 70 درصد از افراد مبتلا به زوال عقل در سراسر جهان به بیماری آلزایمر مبتلا هستند. این بیماری سومین دلیل اصلی مرگ پس از سرطان و بیماری قلبی در گروه‌های سنی خاص می‌باشد.
با افزایش جمعیت جهان، سازمان جهانی بهداشت پیش بینی می‌کند که تعداد افراد مبتلا به زوال عقل تا سال 2030 به 78 میلیون نفر و تا سال 2050 به 139 میلیون نفر افزایش یابد.
بر اساس تحقیقات موجود، دیابت، چاقی و بیماری‌های قلبی که می‌توانند خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهند، همگی در حال افزایش هستند.
علائم اصلی زوال عقل مشکلات حافظه، از دست دادن عملکرد شناختی و هماهنگی و تغییرات شخصیتی است.
مهم‌ترین عامل خطر زوال عقل پیری است. بیش از 90٪ منبع قابل اعتماد افراد مبتلا به این بیماری بالای 65 سال دارند، اما عوامل دیگری نیز در این امر دخیل هستند.
در حال حاضر هیچ درمانی برای زوال عقل وجود ندارد و بیشتر درمان ها علائم را بدون کاهش سرعت پیشرفت بیماری کاهش می دهند. بنابراین آیا راه هایی برای کاهش این خطر وجود دارد؟
- آیا یک رژیم غذایی سالم می‌تواند خطر را کاهش دهد؟
- رژیم MIND
- آیا غذاهای فرآوری شده خطر زوال‌عقل را افزایش می‌دهد؟
- باید مکمل مصرف کرد یا نه؟
- آیا می‌توانید خطر زوال‌عقل را با رژیم غذایی سالم، کاهش دهید؟
آیا یک رژیم غذایی سالم می‌تواند خطر را کاهش دهد؟
تناسب اندام و سلامت می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد و رژیم غذایی بخش بزرگی از تناسب اندام است.
دکتر کریستوفر وبر، مدیر ابتکارات علمی جهانی در انجمن آلزایمر، خاطرنشان کرد:
تحقیقاتی که به رابطه بین رژیم غذایی و شناخت می‌پردازد به خوبی تثبیت شده است. شواهد قوی وجود دارد که نشان می‌دهد آنچه برای قلب مفید است برای سر نیز مفید است و ما می‌دانیم که یک رژیم غذایی سالم برای قلب مفید است.
میوه ها و سبزیجات رنگارنگ خطر زوال عقلی را کاهش می‌دهند
برخی از مطالعات نشان داده‌اند که رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند عملکرد شناختی را بهبود بخشد.
این رژیم شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات، آجیل و دانه‌ها، روغن زیتون و ماهی، به همراه مقادیر کمی لبنیات، تخم مرغ و گوشت قرمز است.
تحقیقات اخیر نشان داد که رژیم غذایی مدیترانه‌ای با بهبود عملکرد شناختی ارتباط دارد و روند پیشرفت از اختلال شناختی خفیف به زوال عقل را کند می‌کند.
رژیم MIND
جایگزینی برای رژیم غذایی مدیترانه ای، رژیم غذایی MIND (ترکیبی ار رژیم غذایی مدیترانه‌ای و دش) است.
رژیم غذایی مشابه است اما بر سبزیجات برگ سبز، سایر سبزیجات، آجیل، انواع توت ها، لوبیا، غلات کامل، غذاهای دریایی، مرغ، روغن زیتون تمرکز دارد.
این رژیم بر اهمیت غذاها و مواد مغذی مرتبط با پیشگیری از زوال عقل تاکید می‌کند.
مشکلی که در مورد مطالعات رژیم غذایی وجود دارد. آن هم این است که مشاهده‌ای هستند و افراد معمولاً رژیم غذایی خود را از طریق پرسشنامه‌های خود گزارش شده ارزیابی می‌کنند. با این حال، محققان ارتباط بین این رژیم‌ها و بهبود عملکرد شناختی را نشان داده‌اند.
یک مطالعه نشان داد کاهش شناختی به طور قابل توجهی کندتر در افرادی که از رژیم غذایی MIND پیروی می‌کنند.
یک مطالعه در سال 2021 ارتباط مثبتی بین امتیاز رژیم غذایی MIND، تاب آوری شناختی و عملکرد شناختی نشان داد.
جالب توجه است، محققان دریافتند که بهبود عملکرد شناختی مستقل از آسیب شناسی مغزی است که پس از مرگ در شرکت کنندگان شناسایی شده است.
دکتر وبر اظهار داشت: رژیم غذایی مدیترانه‌ای و رژیم غذایی MIND در مطالعات بالینی نشان داده است که برای سلامت مغز و قلب مفید هستند.
انجمن آلزایمر همه را به خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل به عنوان راهی برای کمک به کاهش خطر زوال شناختی تشویق می‌کند.
آیا غذاهای فرآوری شده خطر زوال عقل را افزایش می‌دهد؟
غذای فراوری شده یکی از مشکل‌های فعلی است. متخصصان به ما می‌گویند برای حفظ سلامتی، از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع استفاده کنید که حاوی مقدار زیادی غذای تازه باشد. اما آیا رژیم غذایی سرشار از غذاهای فرآوری شده خطر زوال عقل را افزایش می‌دهد؟
شواهد قوی وجود دارد که رژیم غذایی نامناسب (به عنوان مثال، خوردن یک رژیم غذایی پر از چربی و قند ناسالم) و افزایش خطر ابتلا به زوال عقل را مرتبط می‌کند.
در مدل‌های حیوانی، رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات‌های تصفیه شده خطر زوال عقل و آلزایمر را افزایش می‌دهد.
یک مطالعه انسانی در فرانسه این اثر را تکرار کرد و تأیید کرد که شرکت‌کنندگان مسن‌تری که روزانه میان‌وعده‌ای سرشار از کربوهیدرات‌های تصفیه شده می‌خوردند، بیشتر در معرض ابتلا به زوال عقل بودند.
مصرف منظم گوشت فرآوری شده خطر نسبی تمام زوال عقل را تا 44 درصد و بیماری آلزایمر را تا 52 درصد افزایش می‌دهد.
با این حال، مانند تمام مطالعات رژیم غذایی دیگر، این مورد مشاهده‌ای بود و خطرات گزارش شده نسبی هستند تا مطلق. یکی از کارشناسان اظهار داشت که نتایج “من را متقاعد نمی‌کند که بیکن صبحانه‌ام را کنار بگذارم.”
آیا باید مکمل مصرف کرد؟
طرفداران مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی اغلب آنها را به عنوان راهی برای جبران یک رژیم غذایی کمتر از حد مطلوب معرفی می‌کنند، اما آیا شواهدی وجود دارد که نشان دهد آنها ممکن است به مبارزه با زوال عقل کمک کنند؟
یک مطالعه اخیر به موش‌های نر مسن‌تر رژیم غذایی فرآوری‌شده حاوی کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده داد و نشان داد که مهارت‌های یادگیری و حافظه آنها آسیب دیده است.
گروه دیگری از موش‌ها که از همان رژیم غذایی استفاده می‌کردند اما مکمل‌های امگا 3 داشتند، هیچ مشکلی در حافظه نداشتند.
نویسندگان این مطالعه یافته‌های خود را از نظر پاسخ التهابی ناشی از غذاهای فرآوری شده توضیح دادند.
دانشمندان می‌دانند که امگا 3 التهاب را برطرف می‌کند، که ممکن است تاثیر آن را در موش‌هایی که آن را دریافت کرده‌اند توضیح دهد.
با این حال، شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد مکمل ها بر زوال عقل تأثیر می‌گذارند. WHO توصیه می‌کند که یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم احتمالاً تأثیرات مهم تری خواهد داشت.
آیا می‌توانید خطر زوال عقل را با رژیم غذایی سالم، کاهش دهید؟
پاسخ کوتاه احتمالاً این است، رژیم غذایی ممکن است نقشی داشته باشد. شواهدی در حال افزایش است که رژیم غذایی متنوع و غنی از گیاهان، از میکروبیوم متنوع روده پشتیبانی می‌کند. یک میکروبیوم متنوع روده به کاهش التهاب دخیل در زوال عقل کمک می‌کند.
رژیم غذایی نامناسب به میکروب‌ها آسیب می‌رساند، که با این اثرات منفی زوال شناختی به سیستم ایمنی بدن آسیب می‌رساند.
در زوال عقل، پیری التهابی نظریه فعلی است. این تا حدی توسط سیستم ایمنی که شامل میکروب‌ها و رژیم غذایی است، ایجاد می‌شود.
بنابراین تا زمانی که کارآزمایی‌های کنترل تصادفی‌سازی نتوانند ثابت کنند رژیم غذایی چگونه بر زوال عقل تأثیر می‌گذارد، احتمالاً بهتر است از رژیمی استفاده کنید که خطر بیماری قلبی را کاهش دهد و میکروبیوم شما را پشتیبانی کند و آن را با ورزش منظم ترکیب کند.
منبع: medicalnewstoday
بامد مرجع تخصصی تجهیزات پزشکی و ملزومات مصرفی