محققان در مقاله‌ای با اشاره به پژوهش‌هایی که تاکنون در دنیا در خصوص تاثیر واکسن سل گاوی بر پیشگیری و کنترل کرونا انجام شده، خواستار تحقیقات دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران بر روی این موضوع شدند.
پاندمی بیماری نوپدید کووید-۱۹ تا این لحظه اکثر نقاط جهان را درگیر کرده است. تاکنون هیچ درمان و واکسن کاملا اثربخشی برای این بیماری به جهان عرضه نشده است و گروه‌های تحقیقاتی واکسن‌سازی از زمان طولانی و سختی ساخت واکسن برای این بیماری خبر داده‌اند. دو محقق با انتشار مقاله‌ای ضرورت انجام فوری پژوهش‌های اپیدمیولوژیک و ارزان‌قیمت و کوتاه مدت در ایران برای نقش واکسن BCG در پیشگیری و کنترل کرونا را بیان کرده‌اند.
در این پژوهش که توسط محمد زکریا پزشکی، از مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه تبریز و احسان شجاعی‌فر، عضو بورد ایمن‌شناسی پیوند اعضا و سلول‌درمانی شبکه جهانی آموزش و پژوهش علمی انجام شده، آمده است: «در میان انواع روش‌های تقویت سیستم ایمنی، ساده‌ترین، بی‌خطرترین و در دسترس‌ترین گزینه با مدت اثر طولانی، تزریق واکسن سل گاوی ضعیف شده یا BCG است. چرا که مشخص شده است این واکسن جدای از نقش اصلی خود برای ایجاد محافظت علیه بیماری سل می‌تواند با تقویت سیستم ایمنی ذاتی برای ایجاد پاسخ اولیه قوی و افزایش تولید اینترفرون گاما و اینترلوکین ۱۲، تعادل لنفوسیت‌های کمکی T را به سمت TH1 تغییر دهد.»
نویسندگان این مقاله می‌گویند: «بر اساس این اثرات غیراختصاصی، واکسن BCG در سرطان مثانه، ملانوما، آتوپی و آسم، مالاریا و سایر بیماری‌های عفونی غیرمایکوباکتریایی دستگاه فوقانی تنفس نیز مورد استفاده قرار گرفته است.»
در بخش دیگری از این مقاله، با اشاره به مطالعات اکولوژیک در مورد ارتباط واکسن BCG و کووید-۱۹ گفته شده است: «در جریان پاندمی اخیر، یک مطالعه منتشر شده در وب‌سایت ویژه مقالات داوری نشده نشان داده است تفاوت چشم‌گیری در میزان مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ در کشورهایی که برنامه واکسیناسیون همگانی BCG دارند و کشورهایی که سالهاست این برنامه را حذف کرده‌اند یا تزریق BCG را فقط برای افراد در معرض خطر انجام می‌دهند ( برنامه واکسیناسیون سراسری ندارند)، وجود دارد.»
بر اساس داده‌های این مقاله، در یک مطالعه مشابه با مورد فوق، با مقایسه داده‌های مربوط به کووید-۱۹ در ۱۷۸ کشور، تفاوت حدود ۱۰ برابری میزان مرگ و میر و ابتلا میان کشورهای دارای برنامه واکسیناسیون BCG و کشورهایی که هیچ وقت واکسیناسیون گسترده نداشته‌اند، مشاهده شده است.
نویسندگان این مقاله می‌گویند: «یک مطالعه داوری نشده ارتباط بین پیامد کووید-۱۹ و برنامه واکسیناسیون BCG در کشورهای مختلف را در گروه‌های سنی مورد بررسی قرار داده است و این ارتباط را در افرادی که حداکثر ۱۵ سال قبل BCG دریافت کرده‌اند، قوی برآورد کرده است. مطالعه دیگر این ارتباط را ضعیف و مرزی برآورد کرده است.»
محققان پس از اشاره به تاریخچه واکسیناسیون BCG در ایران و جهان بیان می‌کنند: «اگر چه مطالعات متعدد اکولوژیک ارتباط برنامه واکسیناسیون و میزان مرگ و میر و ابتلا در کشورهای مختلف را مورد بررسی قرار داده‌اند، ولی نتایج متنوع و متناقض بوده و ممکن است متغیرهای مخدوش‌کننده در این مطالعات دخالت داشته‌اند.»
در این پژوهش آمده است: «با توجه به برنامه کشوری واکسیناسیون BCG در ایران و ضعف مطالعات اکولوژیک انجام شده در کشورهای دیگر، به دانشگاه‌های علوم پزشکی پیشنهاد می‌شود برای بررسی بهتر نقش احتمالی واکسن BCG در کاهش ابتلا و مرگ‌ومیر کووید-۱۹ و همچنین روشن شدن سوال مهم مطرح شده در مطالعه مروری اخیر مجله نیچر مبنی بر مدت زمان باقی ماندن اثر محافظتی تزریق این واکسن، مطالعات اپیدمیولوژیک در ایران از نوع مورد-شاهدی، هم‌گروهی، تحلیل بقا شروع شود و بر اساس نتایج آن‌ها در مورد انجام یا عدم انجام کارآزمایی‌های بالینی و در نهایت اثربخشی واکسیناسیون همگانی و یا واکسیناسیون گروه‌های خاص تصمیم‌گیری شود.»
این پژوهش در دومین شماره نوزدهمین دوره نشریه پایش منتشر شده است.